Mình không không đếm xuể và cũng không có cách nào nhớ nổi số lần đọc câu trên.
Ở góc độ "giỏi", vô vàn những người Việt ở hải ngoại đã được đào tạo nhiều cấp độ khác nhau, đã sống và làm việc rất lâu ở bên ngoài. Họ thừa giỏi để gánh vác bất cứ chuyện gì, từ chuyện quốc gia đại sự đến chuyện đời sống cá nhân. Tuy nhiên, cái "giỏi" của họ không cách gì có thể áp dụng được ở một môi trường màu mè, giả dối, giáo điều, đè nén và bóp nghẹt như ở Việt Nam hiện nay. Cái "giỏi" của những người lương thiện và trí đức là thứ vô giá trị trong môi trường giả dối, lừa lọc, xem thường trí tuệ và chỉ chăm chú việc bảo vệ chế độ, nịnh bợ lãnh đạo, tôn thờ lãnh tụ.
Ở góc độ "có lợi", những người Việt ở hải ngoại chẳng có lý do gì để "về mà làm". Những người Việt ra đi cho đến ngày giờ này, ít ra cũng đã có đời sống ổn định và dễ thở. Phần lớn thì đã có cơ ngơi, nếu không muốn nói là giàu có. Họ sống tự do, họ được luật pháp quốc gia họ đang định cư bảo vệ. Chẳng có mấy ai muốn về để làm ông này, bà nọ, ngoại trừ một số rất ít những con kên kên cơ hội chủ nghĩa.
Không kể đến những hành động thật sự, những thứ vật chất mà người Việt hải ngoại đã "làm" cho Việt Nam trong suốt mấy chục năm qua, những điều họ đang "làm" mỗi ngày, có nghĩa là phê bình một chế độ thối nát và giả tạo, mong mỏi đất nước Việt Nam tốt đẹp hơn, mong mỏi người dân sống dễ thở hơn, tự do hơn, mong mỏi xã hội công bằng hơn...v.v... chẳng phải cho họ mà cho đất nước Việt Nam và những đồng bào của họ sống nơi đó. Cùng lắm, họ sẽ về thăm quê hương, gia đình, bạn bè rồi họ lại đi. Họ sẽ "về" với căn nhà của họ ở quê hương mới, nơi họ đã gắn bó và mọc rễ hơn nửa cuộc đời, hoặc cùng lắm, họ trở về nơi chôn nhau cắt rốn để nằm xuống vĩnh viễn trong lòng đất mẹ.
Bởi vậy, suy nghĩ "có giỏi thì về đây mà làm..." không thể đi từ những con người lương thiện, tâm đức và duy lý mà chỉ có thể đi từ những kẻ cơ hội, tham lam, hẹp hòi và ác tâm.
Hoàng Ngọc Diêu
Hoàng Ngọc Diêu